e-Industrial Technology Center

วาล์วในระบบนิวแมติกส์

วาล์วที่ใช้ควบคุมอุปกรณ์ทํางานในระบบนิวแมติกส์ให์ทํางานเป็นไปตามขั้นตอนของวงจรเพื่อให์การทํางานมีความสะดวกหรือมีความปลอดภัยและอื่นๆ โดยทั่วไปสามารถแบ่งได้เป็น 4 ประเภทดังนี้
 

1.  วาล์วควบคุมทิศทาง  (directional  control  valves)
2.  วาล์วควบคุมอัตราการไหล  (flow  control  valves)
3.  วาล์วควบคุมความดัน  (pressure  control  valves)
4.  วาล์วปิด - เปิดและวาล์วผสม  (shut - off  valve  and  combination  valves)

 *** ในบทความนี้จะกล่าวถึงเฉพาะวาล์วควบคุมทิศทางเท่านั้น

วาล์วควบคุมทิศทาง (Directional Control Valve)

วาล์วควบคุมทิศทางลมโดยทั่วไปก็จะมีการแยกย่อยเป็นชนิดต่างๆดั้งนี้

    วาล์วควบคุมทิศทาง แบบ 2/2 หมายถึงตัววาล์วมี 2 รู (Port) / 2 ตำแหน่ง
    วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 3/2 คือตัววาล์วมีรูลม 3 รู / 2 ตำแหน่ง
    วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 3/3 คือตัววาล์วมีรูลม 3 รู / 3 ตำแหน่ง
    วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 4/2 คือตัววาล์วมีรูลม 4 รู / 2 ตำแหน่ง
    วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 4/3 คือตัววาล์วมีรูลม 4 รู / 3 ตำแหน่ง
    วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 5/2 คือตัววาล์วมีรูลม 5 รู / 2 ตำแหน่ง
    วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 5/3 คือตัววาล์วมีรูลม 5 รู / 3 ตำแหน่ง


เพื่อให้เข้าใจการทำงานของวาล์วควบคุมทิศทางแบบง่ายๆ ดังนั้นจึงเริ่มจากการสัญญาลักษณ์ของวาล์วชนิด 3/2 เป็นขั้นตอนดังนี้

1. เขียนสัญญาลักษณ์โดยมีตัววาล์วมี 2 ตำแหน่งและมี 3 รู

 วาล์วสามารถเลื่อนเปลี่ยนตำแหน่งได้ 2 ตำแหน่ง (Position) และมีพอร์ทหรือให้เลือกต่อใช้งานได้ 3 รูป หรือบังคับทิศทางการไหลของลมได้ 3 ทาง (way) หรือ 3 พอร์ท (รู)

2. การอ่านสัญลักษณ์ของวาล์ว กรณีที่เป็นวาล์วแบบ 3/2 ให้จิตนาการว่ามีสี่เหลี่ยม 2 ช่อง และมีลิ้น (spool) ของวาล์วที่เลื่อนได้ไปกลับได้  โดยที่ตัวของวาล์วจะมีรู หรือ พอร์ท 3 พอร์ท ซึ่งแต่ละพอร์ทจะมีอักษรกำกับและความหมายดังต่อไปนี้



3.การเคลื่อนที่ของงวาล์ว...ตำแหน่งปกติลิ้นวาล์ว (spool) จะอยู่ที่ช่องขวา ตำแหน่ง operate หรือเมื่อมีการกด Pushbutton เลื่อนลิ้นวาล์วจะถูกกดให้เคลื่อนที่และเลื่อนไปตรงกับช่องของรูลมหรือพอร์ท P,R,A

 

ปกติปิด (NC) กับปกติเปิด (NO)



 ตัวเลื่อนลิ้นของวาล์วควบคุมทิศทาง (Valve) ซึ่งแบ่งออกตามชนิดของตัวเลื่อนลิ้นวาล์ว (Spool) ได้เป็น 5 ชนิด ตังตารางต่อไปนี้


 

#	สัญลักษณ์	ความหมาย	#	สัญลักษณ์	ความหมาย
1		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 2/2 ปกติปิด (2/2 Valve Normally Closed) วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 2/2 ปกติเปิดm(2/2 Valve Normally Open)	6		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 4/3 ตำแหน่งกลางเร่งระบายลม  (4/3 Valve Mid-Position Exhausted)
2		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 3/2 ปกติปิด (3/2 Valve Normally Closed) วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 3/2 ปกติเปิด (3/2 Valve Normally Open)	7		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 5/2 (5/2 Valve)
3		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 3/3 ตำแหน่งกลางปิด (3/3 Valve Mid-Position Closed	8		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 5/3 ตำแหน่งกลางปิด (5/3 Valve Mid-Position Closed)
4		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 4/2 (4/2 Valve)	9		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 5/3 ตำแหน่งกลางเร่งระบายลม (5/3 Valve Mid-Position Exhausted)
5		วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 4/3 ตำแหน่งกลางปิด (4/3 Valve Mid-Position Closed)	10

สัญลักษณ์	ความหมาย
	1.การเลื่อนลิ้นโดยใช้มือหรือเท้า (Manual Actuator) ก.ใช้ก้ามเนื้อในการเลื่อน (ปุ่มกด) แบบทั่วไป ข.ใช้มือกด (ปุ่มกด) ค.ใช้คันโยกหรือมือบิด ง.ใช้เท้าเหยียบ จ. ใช้คันโยกหรือมือบิดแบบล็อกตำแหน่ง
	2.การเลื่อนลิ้นโดยใช้ระบบไก (Mechanical Actuator) ก.ใช้กลไกภายนอกเป็นตัวกด ทำงานสองทา ข.ใช้สปริงดันวาล์วให้กลับตำแหน่งปกติ ค.ใช้ล้อลูกกลิ้งเป็นตัวกด ทำงานได้สองทาง ง.ใช้ล้อลูกกลิ้งเป็นตัวกด ทำงานได้ทางเดียว
	3.การเลื่อนลิ้นโดยใช้ลม (Pneumatic Actuator) ก.ใช้ลมในการเลื่อนวาล์วโดยตรง ข.ระบายลมให้วาล์วเลื่อนโดยตรง ค.เลื่อนลิ้นด้วยความดันที่แตกต่าง ง.ใช้ลมไปเลื่อนวาล์วทางอ้อม จ.ระบายจากวาล์วทางอ้อม
	4.การเลื่อนลิ้นโดยใช้ไฟฟ้า (Electrical Actuator)  - ใช้ขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า 1 ขด
	5.การเลื่อนลิ้นแบบผสม (combined Actuation) ก.ใช้ปุ่มกดละใช้ลมช่วย ข.ใช้ปุ่มกดหรือใช้ลมช่วย ค.ใช้กลไกลูกกลิ้งและลมช่วย ง.ใช้ขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้าและลมช่วย จ.ใช้สปริงดันวาล์วให้อยู่ในตำแหน่งกลาง

ตัวอย่างการทำงานของวาล์วควบคุมทิศทาง แบบ 2/2 หมายถึงตัววาล์วมี 2 รู (Port) / 2 ตำแหน่ง

(Position) การเลื่อนลิ้นโดยใช้มือกด (ปุ่มกด) หรือ Manual Actuator

วาล์วควบคุมทิศทางแบบ 3/2 ....ตัววาล์วมีรูลม 3 รู และเลื่อนได้ 2 ตำแหน่ง
 

นายเอ็นจิเนียร์ขอสงวนสิทธิ์รับรองความถูกต้อง โปรดใช้วิจารณญาณในการรับข่าวสารข้อมูล

 ลิงค์ช่องยูทุปของ 9engineer.com => คลิก=> technology talk
 ขอกำลังใจจากเพื่อนๆสมาชิกช่วยสนับสนุนด้วยการกดซับสไคร์ กดกระดิ่งติดตาม กดไลค์และกดแชร์ด้วยครับ

•  1. วงจรและวิธีการสตาร์ทแบบไดเร็คออนไลน์  DOL
  
•  2. วงจรควรคุมการกลับทางหมุน
  
•  3. วงจรและวิธีการสตาร์ทแบบสตาร์ เดลต้า  Y-D Starter
  
•  4. การสตาร์แบบออโตทรานส์ฟอร์เมอร์  Auto transformer starter
  
•  5. การต่อขดลวดมอเตอร์ อย่างไรไม่ให้เกิดการใหม้หรือเสียหาย
  
•  6. การเช็ตโอเวอร์โหลดรีเลย์
  
•  7.การเช็ตโอเวอร์โหลดรีเลย์กับมอเตอร์ที่มีเซอร์วิสแฟคเตอร์
  
•  8.รีเลย์กับคนแทคเตอร์ต่างกันอย่างไร
  
•  9.อื่นๆ
•  
•