ธงชัย พรรณสวัสดิ์
ศาสตราจารย์กิตติคุณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
และอดีตกรรมการสภาวิศวกร 2 สมัย
เป็นที่รู้กันดีอยู่แล้วว่าหมู่ประเทศอาเซียนจะต้องเปิดประตูการค้าและบริการให้แก่กันและกันตามข้อตกลงของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนหรือ AEC ในอีกไม่ถึง 2 ปีข้างหน้า อาชีพวิศวกรรมก็เป็นงานบริการส่วนหนึ่งที่แต่ละประเทศต้องเปิดให้ส่งวิศวกรชาติ หนึ่งเข้าไปทำงานในอีกประเทศหนึ่งได้อย่างเสรีกว่าเดิม ซึ่งแน่นอนว่าจะต้องมีผลกระทบไม่อย่างใดก็อย่างหนึ่งไม่ว่าจะไปในทางบวกหรือ ลบก็ตาม
วิศวกร APEC กับ ACPE
ก่อนที่จะลงไปในรายละเอียดเราต้องทำความรู้จักกับคำศัพท์ก่อนสองคำ นั่นคือ APEC และ ACPE สำหรับ APEC หรือ Asia-Pacific Economic Cooperation นั้นเป็นความพยายามที่จะให้เกิดความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอ เซีย-แปซิฟิก ซึ่งส่วนหนึ่งก็คือการอนุญาตให้วิศวกรในประเทศภาคีหนึ่งเข้าไปทำงานวิศวกรรม ในอีกประเทศภาคีได้ วิศวกรประเภทนี้เราเรียกว่า‘วิศวกรเอเปค’ ซึ่งปัจจุบันได้มีการขึ้นทะเบียนอย่างเป็นทางการไว้แล้วที่สภาวิศวกรจำนวน หลายร้อยคน พร้อมที่จะออกไปปฏิบัติงานได้ ทั้งนี้โดยสภาวิศวกรเป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่คัดกรองผู้ที่มีคุณสมบัติเหมาะ สมก่อนที่จะให้ใบอนุญาตขึ้นทะเบียนเป็นวิศวกรเอเปค
ปัญหาคือ ความพยายามในการดำเนินงานให้เกิดความร่วมมือของ APEC นี้ยังเป็นแค่ความพยายาม ยังไปไม่ถึงขั้นการลงนามข้อตกลงผูกพันระหว่างกันและกัน วิศวกรเอเปคที่ได้ ขึ้นทะเบียนไว้แล้วจึงเป็นวิศวกรเอเปคแต่เพียงในนาม(ซึ่งอาจฟังดูโก้) แต่ยังไม่สามารถออกไปปฏิบัติงานข้ามประเทศได้จริง ระบบวิศวกรเอเปคจึงไม่มีผลใดๆ ต่อประเทศภาคีใดๆ ในภาวะปัจจุบัน
วิศวกรข้ามชาติอีกประเภทหนึ่งเป็นกรณี ส่งวิศวกรต่างด้าวเข้าไปทำงานเฉพาะในประเทศในหมู่อาเซียนด้วยกันตามข้อตกลง ของ AEC วิศวกรประเภทนี้เราเรียกว่า ACPE ซึ่งย่อมาจาก Asean Chartered Professional Engineer หรือ‘วิศวกรวิชาชีพตามกฎบัตรอาเซียน’ หรือเรียกกันสั้นๆว่า‘วิศวกรอาเซียน’ วิศวกร ประเภทหลังนี้สามารถเดินทางไปประกอบวิชาชีพวิศวกรรมได้อย่างเป็นทางการใน หมู่ภาคีประเทศอาเซียน เพราะได้มีการลงนามในข้อตกลงกันแล้วอย่างเป็นทางการ สำหรับประเทศไทยได้มีการลงนามตั้งแต่สมัย ดร.สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์
ACPE
ACPE หรือวิศวกรอาเซียนสามารถเดินทางเข้าไปทำงานวิศวกรรมในประเทศภาคีได้ กล่าวคือ วิศวกรไทยไปมาเลเซียได้ วิศวกรมาเลเซียไปบรูไนได้ วิศวกรบรูไนไปอินโดนีเซียได้ วิศวกรอินโดนีเซียไปพม่าได้ ดังนั้นวิศวกรพม่าและเขมรก็ต้องมาทำงานวิชาชีพทางวิศวกรรมในประเทศไทยได้ เช่นกัน คือมีทั้งการส่งออกและนำเข้างานบริการทางวิศวกรรมของทุกประเทศภาคี
แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าวิศวกรต่างด้าวเหล่านี้มีความรู้และประสบการณ์มากพอ หากเป็นวิศวกรจากเขมรหรือลาวมา ทำงานในไทยเราจะเชื่อในความสามารถของเขาได้หรือไม่อย่างไร และหากเป็นวิศวกร มาเลเซียหรือสิงคโปร์ความเชื่อใจนั้นจะมากขึ้นหรือน้อยลงอย่างไรหรือไม่
เนื่องจากเราไม่สามารถรู้ได้เลยว่าวิศวกร ต่างชาติที่จะมาทำงานในประเทศเรานั้นมีความสามารถมากพอหรือไม่ ซึ่งต่างประเทศเขาก็ต้องคิดเช่นนั้นกับวิศวกรไทยเช่นกัน ประเทศภาคีอาเซียน จึงได้จัดให้มีการเตรียมการแบบยอมรับซึ่งกันและกัน ในรูปแบบที่เรียกว่า Mutual Recognition Arrangement หรือ MRA (โปรดสังเกตว่าไม่ใช่‘ข้อตกลง’หรือ Agreement ที่ฝ่ายทางการไทยยังแปลและนำมาใช้อย่างผิดๆ อยู่) โดยให้แต่ละประเทศภาคีจัดให้มีหน่วยงานตรวจสอบคุณสมบัติของวิศวกรของ ตัวเองว่าใช้การได้ดีก่อนส่งออกนอกประเทศ เพื่อที่จะไปขออนุมัติขึ้นทะเบียนเป็นทางการอีกครั้งจากคณะกรรมการ ACPE ร่วมของทุกประเทศ(เรียกว่า ACPECC หรือ ACPE Coordinating Committee) โดยคาดหวังว่าต่างคนต่างจะทำหน้าที่เข้มงวดในการคัดกรอง ไม่ปล่อยให้วิศวกรที่ด้อยคุณภาพสามารถขึ้นทะเบียนวิศวกรอาเซียนได้ เพราะหาก เป็นเช่นนั้นระบบทั้งหมดก็จะพังทลายสิ้นทันที
สำหรับประเทศไทย สภาวิศวกรซึ่งเป็นองค์กรกำกับดูแลการปฏิบัติวิชาชีพของวิศวกรทุกคนในประเทศ เป็นหน่วยงานที่ได้รับมอบหมายจากรัฐบาลไทยให้ทำหน้าที่คัดกรองนี้ ทั้งนี้ มีข้อสังเกตอันเป็นที่น่าแปลกใจว่าประเทศไทยมีการขึ้นทะเบียนวิศวกรเอเปค (ซึ่งไม่มีผลทางกฎหมายและในทางปฏิบัติ) อยู่หลายร้อยคน แต่กลับยังไม่มีการขึ้นทะเบียนวิศวกรอาเซียนแม้แต่คนเดียวทั้งๆ ที่ขณะนี้มีข้อผูกพันกันและกันตามข้อตกลง AEC แล้ว ใน ขณะที่สิงคโปร์ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ มีการขึ้นทะเบียนวิศวกรอาเซียนแล้วหลายร้อยคนในแต่ละประเทศ เรียกว่าพร้อมบุกไทยแล้วหากกฎระเบียบอื่นๆ ในไทยเรียบร้อย ซึ่งจากข้อตกลง AEC ทุกประเทศมีภารกิจที่ต้องปรับปรุงแก้ไขกฎระเบียบให้ส่งวิศวกรข้ามประเทศ (คือเข้ามาในไทยด้วย) ให้ได้เร็วที่สุด ปัจจุบันสภาวิศวกรได้จัดทำร่างระเบียบว่าด้วยการออกใบอนุญาตวิศวกรอาเซียน ของไทยเสร็จเรียบร้อยแล้ว คาดว่าจะขึ้นทะเบียนออกใบอนุญาตวิศวกรอาเซียนของไทยได้เรือนพันภายในครึ่งปี หน้า เพื่อเตรียมพร้อมส่งวิศวกรไทยออกไปบุกไปในประเทศภาคีอาเซียนเช่นกัน
จำนวนวิศวกรวิชาชีพอาเซียนที่ได้รับการรับรองจาก ACPECC แล้ว ในประเทศต่างๆ ณ พ.ย. 2556
พาสปอร์ตกับวีซ่าในบริบทวิศวกรต่างด้าว
ในการเดินทางไปต่างประเทศ ทุกคนต้องมีหนังสือเดินทางหรือพาสปอร์ตที่ออกโดยกระทรวงการต่างประเทศ ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่คัดกรองคนของตัวเอง (หรือคนไทยในกรณีของประเทศไทย)ว่ามีคุณสมบัติดีพอที่เมื่อไปยังประเทศคนอื่น แล้ว จะไม่ไปทำให้ประเทศอื่นนั้นเสียหายไม่ว่าเรื่องใดๆ พูดง่ายๆ คือกระทรวงการต่างประเทศแต่ละประเทศมีหน้าที่การันตีคนของประเทศตนเองนั่น เอง
ใบขึ้นทะเบียนหรือใบอนุญาตเป็น วิศวกรอาเซียนก็เปรียบเสมือนเป็นพาสปอร์ตพิเศษอีกใบสำหรับวิศวกรที่ต้องการ เดินทางไปทำงานวิชาชีพในต่างประเทศ และสภาวิศวกร(ไทย) ทำหน้าที่เสมือนเป็นกระทรวงการต่างประเทศ (ของไทย) ดังนั้นหากวิศวกรไทยต้องการไปทำงานต่างประเทศก็จำต้องมีพาสปอร์ตปกติหนึ่ง เล่มและพาสปอร์ตพิเศษ (ใบอนุญาตวิศวกรอาเซียน) อีกหนึ่งเล่ม จึงจะเดินทางได้
แต่การมีพาสปอร์ตแล้วก็ไม่ได้หมายความ ว่าจะเข้าประเทศอื่นได้โดยอัตโนมัติถ้าเขาไม่ให้เข้า หลักปฏิบัติทั่วไปคือ ประเทศเจ้าของบ้านจะขอตรวจดูเอกสารอีกครั้ง รวมทั้งฐานะทางการเงินและอื่นๆ ของแต่ละคนก่อนที่จะตัดสินว่าจะยินยอมให้เข้าประเทศหรือไม่ ซึ่งเอกสารนี้ก็คือวีซ่านั่นเอง
ในการประกอบวิชาชีพวิศวกรรมอาเซียนก็ เช่นกัน นอกจากจะมีใบอนุญาตวิศวกรอาเซียนแล้ว วิศวกรแต่ละคนยังจำต้องมีวีซ่าพิเศษ อีกฉบับออกโดยประเทศเจ้าของบ้าน (Host Country)ที่เราจะเข้าไปทำงาน เช่น ลาว ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย สิงคโปร์ จึงจะเข้าไปปฏิบัติวิชาชีพวิศวกรรมในประเทศเจ้าของบ้านนั้นๆ ได้ วีซ่าพิเศษนี้เรียกว่า RFPEหรือ Registered Foreign Professional Engineer หรือ ‘วิศวกรวิชาชีพต่างด้าวขึ้นทะเบียน’ ซึ่งสภาวิศวกร (ไทย) อีกเช่นกันที่จะเป็นหน่วยงานออกวีซ่าพิเศษหรือ RFPE ให้กับวิศวกรต่างชาติที่จะเข้ามาทำงานในไทย หากวิศวกรผู้หนึ่งต้องการไปทำงานในหลายประเทศก็ต้องขอเป็น RFPE ในประเทศนั้นๆ ทุกประเทศโดยใช้ใบอนุญาตวิศวกรอาเซียน ACPE ของตนเพียงใบเดียว
เมื่อมีเอกสารทั้งหมดสองชิ้นนี้แล้ว วิศวกรหรือบริษัท‘ท้องถิ่น’ที่เราจะไปทำงานด้วยจึงจะสามารถเดินเรื่องไปที่กระทรวงแรงงานและกระทรวงพาณิชย์ (หากต้องการไปเปิดบริษัทและทำธุรกิจที่ประเทศนั้นๆ)ต่อไป
สรุปคือ วิศวกรอาเซียนหากประสงค์จะไปทำงานในประเทศภาคีอาเซียน ต้องมีเอกสาร 4 ชิ้น คือ หนังสือเดินทาง (ปกติ) ใบอนุญาตวิศวกรอาเซียน(รับรองโดยประเทศต้นทาง และออกโดยกรรมการประสานงาน ACPECC) วีซ่าปกติ (ยกเว้นบางประเทศที่ยอมให้เข้าได้โดยไม่ต้องมีวีซ่า) และวีซ่าพิเศษหรือใบอนุญาต RFPE (ซึ่งต้องขอและได้รับจากประเทศปลายทางก่อนเดินทางไปปฏิบัติงานวิชาชีพวิศวกรรมในประเทศปลายทางนั้นๆ)
ความรับผิดชอบของวิศวกรต่างด้าว RFPE
ตามกฎหมายแล้วไม่ว่าในประเทศใด วิศวกรวิชาชีพเมื่อออกแบบและลงนามในแบบแปลน ถือได้ว่าวิศวกรผู้นั้นเป็นผู้รับผิดชอบเต็มตัว(ที่บางคนกล่าวว่าขาข้าง หนึ่งไปอยู่ในตะรางแล้ว) เช่น หากมีการก่อสร้างและ ตึกพัง มีผู้เสียชีวิตหรือทรัพย์สินเสียหาย วิศวกรผู้นั้นต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้น เช่นเดียวกับแพทย์ที่เมื่อรักษาคนไข้และคนไข้เสียชีวิต แพทย์ผู้นั้นก็ต้องรับผิดชอบเช่นกัน ซึ่งหากจะไม่ต้องรับโทษก็ต้องมีการ พิสูจน์ว่ามิใช่เป็นความผิดของตน
หากวิศวกรหรือแพทย์ผู้นั้นเป็นวิศวกรไทยหรือนายแพทย์ไทย ที่ปฏิบัติงานและมีที่พักเป็นหลักแหล่งอยู่ในไทย การติดตามตัวมาให้รับผิด ชอบก็เป็นเรื่องที่ทำได้ไม่ยาก แต่หากเป็นวิศวกรต่างด้าว RFPE ที่สามารถกลับไปประเทศของตนเมื่อไรก็ได้ ในกรณีเช่นนี้เราจะติดตามตัวมาให้แสดงความรับผิดชอบได้อย่างไร
ทุกประเทศที่ลงนามในข้อตกลงอนุญาตให้นำ เข้าวิศวกรต่างด้าวมาทำงานในประเทศตน ต่างเห็นปัญหานี้ จึงได้ร่วมกันกำหนดให้วิศวกรต่างด้าว RFPE ไม่สามารถปฏิบัติวิชาชีพเป็นอิสระได้ด้วยตนเอง แต่จะต้องให้วิศวกรท้องถิ่นหรือ วิศวกรของประเทศเจ้าบ้าน (Host) เป็นผู้รับรองเสียก่อน วิศวกรอาเซียนที่มีใบอนุญาต ACPE ผู้นั้นจึงจะสามารถไปขอขึ้นทะเบียนเป็นวิศวกรต่างด้าว RFPE ได้ แต่ทั้งนี้วิศวกรต่างด้าว RFPE ไม่สามารถลงนามเป็นผู้รับผิดชอบในแบบแปลนที่ต้องยื่นอย่างเป็นทางการต่อทาง การได้ ด้วยอุปสรรคและปัญหาที่อาจเกิดขึ้นตามมาในภายหลังได้ดังที่ได้กล่าวไว้แล้ว ข้างต้น รวมทั้งจะต้องทำงานแบบมีวิศวกรท้องถิ่นร่วมทำงานประกบอยู่ด้วยเสมอ
========================================================
 |
||
- ================= ยูทุปของ 9engineer ,com ===================
- คลิปที่น่าสนใจจัดทำโดย 9engineer.com ภายใต้ชื่อช่องTechnology talk Channel
- 1. วงจรและวิธีการสตาร์ทแบบไดเร็คออนไลน์ DOL
- 2. วงจรควรคุมการกลับทางหมุน
- 3. วงจรและวิธีการสตาร์ทแบบสตาร์ เดลต้า Y-D Starter
- 4. การสตาร์แบบออโตทรานส์ฟอร์เมอร์ Auto transformer starter
- 5. การต่อขดลวดมอเตอร์ อย่างไรไม่ให้เกิดการใหม้หรือเสียหาย
- 6. การเช็ตโอเวอร์โหลดรีเลย์
- 7.การเช็ตโอเวอร์โหลดรีเลย์กับมอเตอร์ที่มีเซอร์วิสแฟคเตอร์
- 8.รีเลย์กับคนแทคเตอร์ต่างกันอย่างไร
- 9.อื่นๆ
- **** นายเอ็นจิเนียร์ขอสงวนสิทธิ์รับรองความถูกต้อง โปรดใช้วิจารณญาณในการรับข่าวสารข้อมูล